Jezus en Jan Wolkers
Vandaag begin ik met mijn nieuwe rubriek genaamd ‘de laatste woorden van’. Ik wil het hier hebben over de laatste woorden die iemand sprak voor zijn dood of de laatste woorden die iemand tegen een stervende heeft gezegd.
Maar waarom deze nieuwe categorie. Ik lees nogal eens dat iemand bijvoorbeeld is verongelukt en bij zijn laatste vertrek van huis iets heeft gezegd tegen een familielid en dat deze woorden van grote invloed zijn of zijn geweest op het afscheid nemen, het rouwen, het loslaten. Soms positief, soms negatief.
Zo ken ik een stel dat altijd elkaar een zoen geeft als één van hen de deur verlaat, ook al is het maar om even een brief op de bus te doen. Het achterliggende idee is, dat ze in elk geval met een kus uit elkaar zijn gegaan, ook de laatste keer.
Vandaag wil ik de laatste woorden van Jezus behandelen en die van Jan Wolkers. Misschien een wat vreemde combinatie, maar over beiden is nogal wat geschreven. In de toekomstige blogs in deze categorie zal ik ook putten uit mijn eigen ervaring en uit de verhalen van mensen om mijn heen.
Maar we beginnen bij Jezus.
Voordat Jezus stierf aan het kruis, sprak hij de zeven kruiswoorden. Het eerste kruiswoord was: ‘Vader vergeef het hun, want ze weten niet wat ze doen’. In het tweede kruiswoord zei hij tegen zijn moeder: ‘Dit is uw zoon’ In het derde kruiswoord zei hij: ‘Ik verzeker je: nog vandaag zul je met mij in het paradijs zijn’ Het vierde: ‘Mijn God, mijn God, waarom hebt u mij verlaten’. Jezus stond er alleen voor, hij was eenzaam en door zijn Vader verlaten. Veel Christenen zien dit als een teken dat waar Jezus eenzaam was, wij nooit meer verlaten zullen zijn, ook niet als ze gaan sterven.
Het vijfde kruiswoord is: ‘Ik heb dorst’. Hoeveel mensen zeggen dat niet vlak voordat ze sterven, omdat ze niet meer kunnen drinken of aan het versterven zijn (een natuurlijk proces van uitdrogen in de laatste levensfase). Het zesde kruiswoord is: ‘Het is volbracht’. Het is klaar, eindelijk. Voor veel mensen komt de dood als uitkomst uit het lijden, als afronding van een volbrachte levenstaak of een voltooid leven. En het zevende kruiswoord is: ‘Vader, in uw handen leg ik mijn geest’ ook wel vertaald als ‘in Uw handen leg ik mijn leven’.
Het waren zeven kruiswoorden en zeven staat in de Bijbel als symbool voor de volheid en volmaaktheid
En dan Jan Wolkers. In ‘The Max Pam Globe’ las ik dat Jan vlak voor zijn dood zei: ‘Mag ik ook wat eten? Ik heb honger’. Daarop ging zijn vrouw naar de keuken en maakte twee boterhammen met bessengelei voor hem klaar. Wolkers heeft nog geprobeerd drie stukjes naar binnen te krijgen. Toen zei hij ‘Zo is het genoeg’.
Als je alleen zou weten dat hij ‘Zo is het genoeg’ zou hebben gezegd, dan zou je misschien denken dat Jan Wolkers levensmoe was, wachtte op euthanasie of een andere diepe gedachte zou verwoorden. Maar het ging in dit geval over de stukjes brood, na 3 had hij er genoeg van op en 2 dagen later stierf hij. Misschien ging het toch niet alleen om het brood, maar dat weten we niet.
Nu is het ook nog opgeschreven welke woorden Jan het laatst gehoord heeft van zijn vrouw en dat waren ‘Jan, je moet niet alleen kauwen, maar ook eten’. Mooie woorden, maar ook misschien wel met een diepere betekenis.
Woorden die jij hebt gesproken of die door de ander zijn gezegd kunnen van grote waarde zijn: persoonlijk, esthetisch, cultureel, maatschappelijk of religieus. Vandaar mijn nieuwe categorie. Heb je zelf ook een verhaal over ‘de laatste woorden’ en wil je die met mij delen en eventueel (anoniem) ook met mijn bloglezers, laat het me dan weten, dan neem ik contact met je op. En misschien als ik je eens tegenkom, zal ik zelf vragen of jij ook weleens afscheid hebt genomen met ‘laatste woorden’ die van betekenis voor je zijn geweest.
