Of moet ik zeggen met data.
Ik zie ze nog tegenover me zitten, cliënten, meestal mannen, die met de exacte datums erbij vertelden wat hun was overkomen. Bijvoorbeeld ‘op 6 november kreeg ik een fietsongeluk, op 7 november kwam ik in het ziekenhuis omdat ik klachten bleef houden, op 9 november werd ik geopereerd en op 15 november was ik weer thuis, op 3 december ging mijn vrouw bij me weg omdat ze genoeg had van mijn gemopper, op 10 december heb ik jou een mail gestuurd voor een afspraak en nu zit ik hier.’
Ik heb niets met data onthouden. Ik weet de verjaardag van onze gezinsleden uit mijn hoofd, maar de verjaardagen van de rest van de mensen weet ik niet. Van sommigen schrijf ik het op en bij de rest denk ik ‘ik zie het wel langskomen op facebook of als ze het vieren dan nodigen ze me wel uit. Wat ik ook standaard vergeet zijn onze trouwdagen, gelukkig zijn het er twee. Op een vrijdag trouwden we voor de wet en de dag daarop voor de kerk en hadden we een feest en een receptie en alles wat erbij hoort. Soms worden we op 1 van die dagen gefeliciteerd en dan denk ik, oh ja, het is vandaag onze trouwdag.
Ik weet ook geen datum van overlijden van ouders en schoonouders, soms nog wel het jaar maar dan moet ik eerst wel even diep nadenken. Ik doe ook niet echt moeite om al deze zaken wel in mijn systeem te krijgen, ik zit gewoon niet zo in elkaar.
Wat ik wel interessant vind is het woord ‘datum’. Een datum is heel eenvoudig te omschrijven, het is een ‘dag op de kalender’. Vandaag is het 3 juni en voor de lezer die wel iets met cijfers heeft: het is de 154e dag van het jaar als het geen schrikkeljaar is en er volgen nog 211 dagen tot aan het einde van het jaar.
Het meervoud van datum is datums of data. Bijvoorbeeld ‘welke datums zijn er nog vrij’ of welke ‘welke data zijn nog beschikbaar’. Maar data heeft nog een andere betekenis, namelijk ‘gegevens’. Het gaat bij dit woord om een zogenaamd ‘ontelbare meervoud’, net zoals bij de woorden ‘kennis’ en ‘informatie’.
Ook zijn er veel stoffen die niet geteld kunnen worden, zoals melk en water. Natuurlijk kun je het wel hebben over melken, maar dat ik een boerenactiviteit of over wateren, als je het over plassen hebt. Zand en suiker zijn ook woorden zonder meervoud. Heel bijzonder ook de woorden liefde en geluk. Maak je er liefdes en gelukkigen van dan is dat een vervoeging en niet direct een meervoud van het enkelvoudige woord. Gelukkig kun je wel veel liefde en geluk hebben, maar dat is niet voor iedereen weggelegd. Zoals voor die cliënt die al de datums van zijn ongeluk nog wist te reproduceren, die had op dat moment niet veel geluk. Echter het ‘woord’ geluk blijft hetzelfde onafhankelijk van de hoeveelheid.
Ook het woord rommel heeft geen meervoud, of je nu een klein beetje rommel hebt of je bent een echte hoarder. En de hoarder zelf heeft het natuurlijk helemaal niet over rommel, want een hoarder zal zelf zeggen dat hij spullen heeft en geen rommel. Het grappige is dat het woord spullen weer niet in het enkelvoud bestaat. Ja, het bestaat wel, maar dan krijgt het een andere betekenis. Spullen verwijzen naar persoonlijke bezittingen en eigendommen en spul verwijst naar een hoeveelheid materiaal of een onbepaald soort stof, zoals ‘dat is sterk spul’.
Kortom de één heeft meer met cijfers en de ander meer met taal, zo hebben we ook allemaal niet evenveel geluk of pech (ook pechen bestaat niet) en is het met de liefde ook niet bij iedereen hetzelfde gesteld. Maar vandaag is het 3 juni en ben je jarig, dan feliciteer ik je van harte, want ik houd geen kalender bij, ik heb misschien wel iets met jou, maar niets met datums of data. Helaas.
