Selecteer een pagina

Al 50 jaar geleden

We vragen het ons allemaal weleens af: ‘wanneer zal ik doodgaan’. Het is niet te voorspellen. Je kunt uit een sterk geslacht komen, maar jong verongelukken. Je kunt ernstig ziek zijn, maar soms toch nog weer beter worden en lang leven. Je kunt er naar verlangen oud te worden, maar veel mensen zien ook op tegen oud worden en met name oud zijn, omdat ze dan denken aan afhankelijkheid, ziekte, eenzaamheid, verzorgd moeten worden, veel niet meer kunnen maar soms nog wel willen en risico op hersenziektes zoals Alzheimer, beroertes, de ziekte van Parkinson, problemen met je hart, je longen en ga zo maar door.

Ik vraag soms aan mensen of ze zouden willen weten wanneer ze doodgaan. Sommige mensen wel, dan kunnen ze daar rekening mee houden, zeggen ze. Anderen zeggen ‘leef alsof het je laatste dag is’. Maar wat doe je op je laatste dag, breng je die alleen door, of met je familie en vrienden, en wat doe je dan, vier je een feestje, eet je je lievelingsgerecht of doe je iets uitdagends. Ga je bijvoorbeeld toch parachutespringen, terwijl je dat eigenlijk niet durft, maar nu wel doet, want je gaat toch dood.

En stel dat je 100 wordt, hoe leef je dan nu. Spaar je voor een aangepast huis, om zolang mogelijk zelfstandig te blijven wonen, of begin je op je oude dag nog een nieuwe relatie, een nieuwe carrière, een nieuw gezin, of bouw je een huis op een eiland of ga je in een woongemeenschap wonen met het idee dat je dan niet zo snel de kans loopt om eenzaam oud te worden.

Wanneer je dood gaat weet je dus meestal niet en ook niet wanneer je werd geboren. Ik weet nog dat ik ooit een collega had die zei: ‘volgende week dinsdag wordt mijn dochter geboren’. Ik begreep daar niets van, onnozel als ik was.  Het was toen niet de tijd dat je het geslacht kon weten van je kind, en je je dus kon voorbereiden op een jongen of een meisje. Bij de geboorte van onze dochters was het afwachten wat het was. Mensen vroegen dan na de geboorte ‘wat is het geworden?’ Ik zei dan ‘een meisje, maar dat was het al hoor’. Alsof je pas bij je geboorte een jongen of een meisje werd. Dat die collega het geslacht van haar ongeboren kind al wist kwam doordat er veel onderzoek en medische begeleiding was geweest tijdens de zwangerschap en de datum waarop het kind zou worden geboren had te maken met een geplande keizersnee. Dus dat is duidelijk.

Het moment van geboorte is dus in principe net zo ongepland als het moment van sterven. Toch zijn er tegenwoordig steeds meer mensen die doodgaan op bestelling. Euthanasie heet dat, ofwel levensbeëindiging op verzoek. Er is dan sprake van een vrije wil en toestemming van een medicus, die moet bepalen of er sprake is van ondraaglijk en uitzichtloos lijden. Samen met de patiënt en zijn naasten wordt er dan een dag en een tijdsstip vastgesteld waarop de euthanasie zal plaatsvinden. De meeste mensen kiezen voor een intiem samenzijn met hun geliefden, de laatste dagen.

Ook is suïcide vaak gepland. Dit wordt meestal pas duidelijk nadat iemand is overleden, aan achtergelaten briefjes of dat terug redenerend de omgeving zich realiseert dat de persoon in kwestie al weken, maanden of jaren rondliep met suïcideplannen.

Maar de meeste mensen sterven ‘gewoon’ in bed. Omdat ze sterven aan de gevolgen van een ongeval of een ernstige ziekte en daardoor vaak langdurig in bed liggen. Het is dus niet andersom. Het is niet zo dat je door veel in bed te gaan liggen eerder dood gaat. Gelukkig maar voor de mensen die van uitslapen en middagdutjes houden.

Maar waaraan is nu Wim de Bie overleden. Volgens sommige bronnen aan de ziekte van Parkinson. Dit is volgens ParkinsonNL de snelst groeiende hersenziekte ter wereld. Dit komt deels omdat er steeds meer ouderen komen en Parkinson vaak voorkomt op hogere leeftijd. Verder zou er ook een bewijs zijn gevonden voor de relatie tussen Parkinson en blootstelling aan bestrijdingsmiddelen in de landbouw.

Hoe het precies zit bij De Bie is natuurlijk niet na te gaan, we weten niet of hij zijn fruit wel goed gewassen heeft voor gebruik. Wel weten we dat hij 83 is geworden en dus behoorde tot de risicogroep van mensen die een verhoogde kans hebben op een hersenaandoening

Maar nog even heel iets anders. Er is een filmpje op YouTube waarin van Kooten in de rol van ambtenaar bij de Bie aanbelt en vertelt dat hij bezig is met populatieonderzoek en daarom moet weten welke dag mensen doodgaan. Vooral het stervensjaar is van belang, maar De Bie zegt dat hij pas 32 is, waarop van Kooten reageert dat zijn sterfdag dan wel moet vallen voor het jaar 2000, onder anderen om het verschil tussen oud en jong een beetje af te kalven. Kijkend op zijn tabel zegt van Kooten dat hij nog een gaatje heeft voor De Bie in 1998, om te sterven. Dan stelt van Kooten de vraag of De Bie ook een auto heeft en als De Bie vertelt over zijn Opel Kadett en over de 25 benzinebonnen die uiteindelijk goed zijn voor 25 jaar extra leven. Dus een korte berekening maakt dan duidelijk dat 1998 plus 25 2023 is. Daarna tekent De Bie voor overeenkomst om in 2023 te sterven.

En zoals wij allen weten is dat ook gebeurd. Is dit toevallig of gearrangeerd of iets andere. In elk geval is het opmerkzaam. En wil je weten wat de precieze beweegredenen waren voor het vaststellen van het sterfjaar en heb je goede herinneringen aan Van Kooten en de Bie en hun humor, zoek dan even op ‘Wim de Bie tekent in 1973 voor zijn toekomstige overlijden’.

Veel plezier gewenst, want met een blij brein schijn je langer te leven.